Die Vleugels II – Leo Vroman
Postume dichtbundel vol emotie, heimwee en humor
De gedichten in Die vleugels II, een postume dichtbundel van de vorig jaar overleden wetenschapper en dichter Leo Vroman, bestrijken de periode van 1 juli 2012 tot en met 10 februari 2014. Bij de meeste van die gedichten fungeren de data als titels. Die Vleugels II is een vervolg op Die Vleugels, een bundel die in 2013 is verschenen. Daarin staan gedichten die hij tot de zomer van 2012 heeft geschreven.
Naast aangrijpende beschrijvingen van hoe de tijd hem op de hielen zit, dicht Vroman ook in dit, wat hij zijn 'brandende dagboek' noemt, over een ‘zoet gevoel van een soort oneindig doel’. Hij heeft vragen als: ‘Wij zullen elkaar toch weer herkennen en aan die nieuwe liefde wennen? Of niet?’.
De kracht en de gevoelswaarde van de gedichten zitten vaak in enkele woorden. Vroman schrijft dat hij rampzuchtig en waakzaam ligt te dromen dat over nog anderhalf ogenblik die aardbeving zal komen. Hoezeer hij aan het leven hecht, blijkt uit het gedicht Ik denk nog, waarin hij ‘het leven bijna ontwend aan al die onschuldige moordenaars denkt die het leven nooit hebben gekend.’ De liefde voor zijn vrouw Tineke Sanders beschrijft hij eenvoudig en indringend als hij zegt dat hij haar in zijn eeuwigheid altijd zijn naam zal horen roepen. Die Vleugels II is een aangrijpende dichtbundel vol emotie, heimwee, maar ook humor. Hieronder het allerlaatste gedicht dat Vroman heeft geschreven, twaalf dagen voor zijn overlijden, met de toepasselijke titel Einde.
Hij lijkt vast minder erg -
die lief bijeengebrachte
hoop spaanders van mijn gedachten -
op mij dan op een berg.
Waar zal die laaiende gestalte
van mij dan uit bestaan
en waar kwam die al te late
eerste vonk vandaan?
Op 14 mei 1940, de dag dat Nederland capituleert, besluit de Joodse biologiestudent en beginnende dichter Leo Vroman dat hij weg moet uit Nederland. Hij vertrekt naar Nederlands-Indië. Na de oorlog vestigt hij zich met zijn vrouw Tineke Sanders in Amerika. Daar maakt hij naam als wetenschapper. In ons land geldt Vroman, die in 1964 de P.C. Hooftprijs kreeg, als een van de grootste dichters.
Die Vleugels II is uitgegeven door Querido en telt 240 pagina's.
Waardering:
Boekbespreking door Margriet Kleijn
email mijGepubliceerd: 29-05-2015